دستورات کاربردی خط فرمان ویندوز که هر توسعه دهنده وردپرس باید بداند ؟

یکی از پر کاربردترین ابزار ها برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان وردپرس نرم افزار CMD یا خط فرمان ویندوز windows Command Prompt هست.
این نرم افزار در اصل برای تفسیر دستورات و توابع ویندوز ساخته شده اما با توجه به ابزار هایی که در حال حاضر برای برنامه نویسان مهیا کرده یک عضو جدا نشدنی از پروسه برنامه نویسی و اپلیکیشن نویسی است.
این مسئله آنقدر حائز اهمیت شده که IDE های معتبر در زمینه برنامه نویسی  مانند phpStorm ، برای راحتی کاربران در داخل خود ، نرم افزار بخشی را به عنوان Terminal مهیا سازند.

خط فرمان ویندوز (CMD) ویندوز چه تفاوتی با Terminal دارد ؟

به طور کلی میتوان گفت که Terminal  در سیستم عامل لینوکس Linux اجرا شده و نرم افزار اختصاصی خط فرمان برای این سیستم عامل هست و CMD مختص به سیستم عامل ویندوز می باشد.
با توجه به این که اکثر توسعه دهندگان و کاربران وردپرس (wordpress) ، وب سایت خود را در سرور لینوکس نگه داری و مدیریت می کنند دستورات Linux Terminal بسیار مشابه SSH Server هست.اما با توجه به همه گیر بودن سیستم عامل ویندوز در ایران و محیوبیت این سیستم عامل ، در این مقاله به این نرم افزار پرداختیم.

چرا یک توسعه دهنده وردپرس باید با CMD کار کند ؟

دو دلیل اصلی برای این قضیه وجود دارد :

استفاده از ابزار هایی مانند Cli و Task Runner ها که اصلا محیط گرافیکی ندارند

امروزه ابزار های پیشرفته ای در دنیای توسعه دهندگی وردپرس مانند Cli ها یا Task Runner ها بوجود آمدند که تنها در محیط CMD قابل اجرا یا فراخوانی هستند . به عنوان مثال شما می توانید با یک دستوز سه کلمه ای  ، یک وردپرس را کامل نصب کنید یا با یک دستور بتوانید تمامی افزونه های وردپرس در 1000 سایت به یکباره آپدیت کنید .کاملا مشخص هست که هیچ ابزاری به این درستی قابل رقابت با CMD نیست.

به GUI که مخفف Graphic User interface هست ، رابط گرافیکی نرم افزار  و به CLI یا command Line interface ، رابط غیر گرافیکی گفته می شود.

افزایش سرعت کدنویسی وردپرس و تست افزونه ها

بسیاری از توسعه دهندگان وردپرس از مراحل تست و یکسری کارهای اولیه بیزارند . مثلا زمانی که می خواهید مدل نمایش پست های صفحه اول که به صورت Ajax (اِیْ‌جکس)نوشته شده را تست کنید. نیاز به حداقل 10 مطلب از پیش تعریف شده دارید ، خوب این جا دو راه داری. یا شروع کنی به کپی کردن 10 مطلب یا این که توسط ابزاری این دستور را بدهی تا برایت 10 تا مطلب ایجاد کند.پس سرعت در کار میتواند بسیار برایت با اهمیت باشد.

اصول اولیه کار با خط فرمان ویندوز

بیایید شروع کنیم . ابتدا روی منوی استارت ویندوز کلیک کنید و عبارت CMD را وارد کرده و روی نرم افزار  Command Prompt کلیک کنید تا نرم افزار اجرا شود :

اگر با جی کوئری JQuery کار کرده باشین ، اصول صدا زدن در syntax آن بسیار شبیه به CMD ویندوز هست ، در جی کوئری ما ابتدا یک تگ را صدا میزنیم ، سپس یک یا چند دستور و یا تابعی که وجود دارد را جلوی آن مینوشتیم تا روی آن تگ تاثیر بگذارد.
اینجا هم دقیقا همین اتفاق می افتد ، همان طور که در عکس بالا مشاهده می کنید ، ما ابتدا مسیری که در آن قرار داریم را مشخص می کنیم ، سپس با نوشتن یک دستور و فشردن کلید Enter عملیات روی آن پوشه اجرا خواهد شد.الان در شکل بالا ما در مسیر درایو C پوشه Users و در نهایت در پوشه RealWp هستیم.

انواع دستور در خط فرمان ویندوز (CMD) به چه صورت است ؟

در برنامه نویسی PHP ما دو نوع دستور یا تابع داشتیم : نوع اول توابع کتابخانه ای بودن ، یعنی آن دسته از توابعی که در هسته PHP از قبل تعریف شده وجود داشت و نیاز به تعریف ما نبود .مثلا تابع Date که تاریخ میلادی را به ما برگشت میداد.
نوع دوم توابع ساخت کاربر : شامل توابعی بود که توسط خود برنامه نویس ایجاد شده و استفاده می گردید. مثلا ما تابعی به نام sum رو می نوشتیم که وظیفه جمع دو مقدار را برعهده داشت و سپس آن را صدا میزدیم.

در خط فرمان ویندوز (CMD) نیز همین دو نوع دستورات را داریم :

دستورات Internal Command

شامل دستوراتی هستند که مربوط به خوده CMD بوده و از پیش تعریف شده است، به عنوان مثال دستور dir که لیست تمامی فایل های یک فولدر را نمایش می دهد.

دستورات External Command

شامل دستوراتی هستند که توسط ابزار های دیگر تعریف می شوند و قابل استفاده در CMD ویندوز هستند به عنوان مثال نرم افزار کنترل ورژن Git که مورد استفاده توسعه دهندگان وردپرس هست ابتدا باید در سیستم نصب شود و سپس در CMD از آن استفاده نمود.

مسیر پیش فرض نصب ابزار ها و دستورات در CMD پوشه System32 ویندوز هست مگر آن که ما توسط Environment Variables مسیر فایل ExE را به آن معرفی کنیم.

تفاوت حالت استاندارد با Administrator در چیست ؟

زمانی که ما به صورت عادی CMD رو باز می کنیم یکسری از توابع ضروری در آن اجرا نمی شود. مثلا شما میخواهید یک درایو را فرمت کنید، یا یک یوزر جدید بسازید. خوب این حق دسترسی به شما داده نمی شود.
برای این بتوانید با حق دسترسی کامل از CMD استفاده کنید ، کافیست در منوی استارت روی Cmd راست کلیک کرده و گزینه Run As Administrator را بزنید تا نرم افزار اجرا شود.

دستورات پایه در CMD ویندوز

بستن CMD با دستور Exit

برای این که نرم افزار خط فرمان رو ببنید کافیست عبارت exit رو بنویسید و Enter بزنید :

C:\Users\RealWp> exit

حذف تاریخچه ی خروجی دستورات با Cls

گاها اتفاق می افتد بعد از اجرای چندین دستور ، دیگر نیازی به نمایش خروجی های آن ندارید و میخ واهید محیط Cmd رو خلوت کنید. کافیه دستور cls رو بزنید تا خالی بشه (cls مخفف Clear هست) :

C:\Users\RealWp> cls

اجرای دستوراتی که قبلا اجرا کردید و میخواهید دوباره اجرا کنید :

با زدن دکمه بالا و پایین کیبورد در نرم افزار CMD تمامی دستوراتی که قبلا اجرا کرده اید را به شما نمایش می دهد. تا  اگر قصد دارید دوباره دستوری رو اجرا کنید نیازی به تایپ کردن نباشه و فقط با بالا و پایین ، و یافتن دستوری که میخواین و زدن دکمه Enter دستور رو دوباره فراخوانی کنید.

برای کپی کردن متن از خط فرمان ویندوز میتوانید ماوس رو بکشید و سپس Ctrl+C را فشار دهید.

کار با مسیر Path در CMD ویندوز

برای رفتن به پوشه یا مقصد دیگر میتوانید از دستور cd در نرم افزار خط فرمان استفاده کنید.بطور کلی سه حالت را میتوان در این شرایط در نظر گرفت :

1. حالتی که میخواهید داخل چند پوشه بشوید.
2. حالتی که میخواهید به پوشه های قبل برگردید.
3. حالتی که میخواهید از یک مسیر در یک درایوی ، کلا به یک مسیر دیگر در درایو دیگر بروید که عموما پرکاربردترین حالت هست.

C:\Users\RealWp> cd htdocs/
C:\Users\RealWp> cd ../../wp
C:\Users\RealWp> cd /d E:\Xampp\htdoc\wordpress

در خط اول ما وارد پوشه htdocs که در فولدر RealWp  وجود دارد می شویم.
خط دوم دقیقا مثل include کردن یک فایل php هست.برای این که برگردیم به پوشه قبل به تعداد برگشت میتوانیم از /.. استفاده کنیم مثلا در مثال بالا ما دو تا پوشه رفتیم عقب و رسیدیم به درایو c حال در اون درایو وارد پوشه wp شدیم.
در مثال آخر نیز ما کلا میخواهیم به یکباره وارد آدرس پروژه وردپرس خود در نرم افزار Xampp شویم، که با قرار دادن پارامتر d/ میگوییم، به این آدرس رجوع کن.در ضمن اصلا هم نیازی به نوشتن آدرس کامل نیست فقط کافیه داخل پنجره ای که هستیم در ویندوز ، ماوس رو ببرید روی شورت کد پنجره و بکشید داخل CMD تا آدرس خودش کپی بشه.

نمایش مسیر فعلی در Windows Explorer

فرض کنید شما در نرم افزار cmd در مسیر C:\users قرار دارید. پ قصد دارید سریعا حالت گرافیکی پوشه های موجود در این مسیر را بالا بیاورید و یا به بیانی پوشه های این مسیر را در windows explorer مشاهده کنید برای این کار کافی است دستور زیر را اجرا کنید:

C:\Users> start .

کار با پوشه و فایل در خط فرمان ویندوز

نمایش فایل های یک پوشه با دستور dir

توسط این دستور قادر خواهید بود لیست تمامی فایل هایی که در پوشه هست رو مشاهده کنید :

C:\Users\RealWp> dir
C:\Users\RealWp> dir > list.txt
C:\Users\RealWp> dir /?

در خط دوم  کل لیست فایل ها را در قالب list.txt ، به ما خروجی می دهد.( نماد بزرگتر < در نرم افزار CMD به معنای خروجی هست.)
به طور کلی اگر می خواهید پارامتر هر تابعی رو مشاهده کنید ، می توانید از ?/ در جلوی دستور استفاده کنید تا راهنمای تمامی پارامتر ها را به شما نشان دهد.
اگر میخواهید لیست درختی فایل ها به همراه زیر مجموعه را مشاهده از دستور tree استفاده کنید.

تغییر نام یک فایل با دستور ren

یکی از کارهایی که همیشه برای نصب وردپرس انجام میدهیم تغییر نام فایل wp-config-simple.php به فایل wp-config.php هست. این کار به شکل زیر انجام می شود (کلمه ren مخفف rename هست)  :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> ren wp-config-simple.php wp-config.php

حذف فایل با دستور del

میخواهیم فایل readme.html رو در پوشه مقصد وردپرس حذف کنیم برا این کار کافیست (کلمه del مخفف delete) هست :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> del readme.html

اگر می خواهید تمامی فایل های php ، در یک پوشه را حذف کنید ، بنویسید :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> del *.php

ایجاد یک پوشه در CMD

برای این کار از دستور mkdir استفاده میکنیم که مخفف make dir می باشد .مثلا میخواهیم در پوشه uploads وردپرس یک فولدر ایجاد کنیم می نویسیم :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress\wp-content\uploads> mkdir excel

حذف یک پوشه در خط فرمان

برای حذف یک پوشه دقیقا به روش بالا از دستور rmdir که مخفف remove dir می باشد استفاده میکنیم :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress\wp-content\uploads> rmdir /s excel

عبارت s/ ، برای حذف تمامی فایل ها و فولدرهای زیر مجموعه استفاده می شود که محفف sub یعنی زیر مجموعه هست.

کپی کردن یک فایل یا فولدر در خط فرمان

فرض کنید میخواهیم از پوشه پروژه وردپرس خودمان یک کپی بگیریم. برای این کار میتوانیم از xcopy به شکل زیر استفاده کنیم :

F:\Server\xampp\htdocs> xcopy /s wordpress newproject
F:\Server\xampp\htdocs> xcopy /s wordpress/wp-content E:\backup

در خط اول ما از پوشه وردپرس یک کپی گرفتیم و گفتیم آن را بنداز در فولدر newproject .یک بار امتحان کنید تا سرعت فوق العاده اون رو مشاهده کنید.
در خط دوم از پوشه wp-content پروژه خودمان در درایو E یک بک اپ (Backup) گرفتیم.

برای منصرف شدن از عملیات یا دستوری که در حال اجرا توسط CMD هست، از کلید Ctrl+C استفاده کنید

نمایش محتوای فایل متنی در CMD

با دستور type میتوانید محتویات یک فایل متنی را مشاهده کنید. مثلا میخواهیم فایل index.php در پوشه اصلی وردپرس رو مشاهده کنیم  :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> type index.php

انتقال پوشه یا فایل به مقصد دیگر در CMD

برای انتقال یک پوشه یا یک فایل میتوانید از دستور move در خط فرمان استفاده کنید. نمونه هایی از استفاده را در زیر مشاهده می کنید :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> move wp-admin /backup/
F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> move wp-admin ../
F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> move wp-admin f:\backup
F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> move wp-config.php wp-admin/

خط اول ما پوشه wp-admin وردپرس را به پوشه backup که واقع در همان فولدر wordpress هست انتقال دادیم . در خط سوم ما پوشه wp-admin را به یک درایو دیگر انتقال دادیم.

آشنایی با Environment Variables ویندوز

بسیاری ابزار برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان وردپرس وجود دارد ، که بصورت پیش فرض در CMD تعریف نشده. به عنوان مثال دستور php و یا دستور wget که برای دانلود کردن فایل هاست.
برای این کار لازم هست ما پکیج های مرتبط به آن را دانلود کرده و در سیستم نصب کنیم اما تا به اینجا هنوز CMD ویندوز متوجه نشده که پکیج x نصب شده است. اینجاست که در ویندوز ابزاری وجود دارد به نام متغیر های محیطی که میتوان به سیستم عامل ویندوز دستور داد اگر دستور wget فراخوانی شد، تو باید بروی و از فایل wget.exe استفاده کنی.

چگونه یک آدرس جدید در Environment Variables ایجاد کنیم ؟

1. ابتدا روی This PC یا همان My computer راست کلیک کرده و روی گزینه properties کلیک کنید.
2. روی گزینه ی change Setting کلیک کنید. این گزینه تقریبا روبروی Computer Name قرار دارد.
3. وارد تب Advanced شوید و روی گزینه ی Environment Variables کلیک کنید.

در صفحه جدید در بخش System Variables روی گزینه path کلیک کرده ، حال روی گزینه Edit کلیک کنید.
در پنجره جدید شما لیست تمامی آدرس هایی را مشاهده میکنید که فایل ها و دستوراتی به سیستم اضافه شده مثلا در عکس زیر من دستور php که توسط فایل php.exe واقع در پوشه xampp وجود داشت رو به System path اضافه کردم . این عمل باعث میشه ، از این به بعد زمانی که دستور php رو در cmd اجرا میکنم، ویندوز از این مسیری که اینجا تعریف شده فایل رو برای ما فراخوانی و دستور رو اجرا میکنه .در غیر این صورت با پیام خطا “is not recognized as an internal or external command” مواجه می شویم.

دانلود فایل با Wget در خط فرمان ویندوز

Wget یک نرم افزار رایگان بر پایه GNU می باشد که به شما قابلیت دانلود فایل از پروتکل های مختلف مانند http یا https یا ftp و … رو می دهد.
این ابزار بسیار برای توسعه دهندگان وردپرس و برنامه نویسان مفید هست چون در حین کار ما همواره نیاز داریم پکیج ها و افزونه هایی را دانلود کرده و به پروژه خود اضافه کنیم.ابزار CURL هم تقریبا شبیه به Wget عمل می کند.

برای نصب Wget در ویندوز ابتدا فایل برنامه Wget را در این صفحه دانلود کنید و آن را از حالت فشرده خارج کرده و نصب کنید.مراحل نصب این نرم افزار کاملا ساده هست و هیچ تنظیم خاصی ندارد.

پس از نصب این نرم افزار مانند آموزش اضافه کردن path یک نرم افزار  به Environment Variables که در بالا که بیان شد ، می بایست آدرس محل نصب شامل فولدر bin که در زیر آمده هست را به System Variables اضافه کنید. آدرس باید مشابه زیر باشد :

C:\Program Files (x86)\GnuWin32\bin

برای دانلود یک فایل با wget کافیست لینک فایل را جلوی آن وارد کرده و دستور را اجرا کنید مثلا برای دانلود وردپرس فارسی با Wget  از دستور زیر استفاده می کنیم :

wget https://cdn.realwp.net/wppress-fa.zip

رفع خطای establish SSL connection در Wget

زمانی که آدرس فایل ما دارای پروتکل ssl باشد، برخی کاربران با خطای SSL Conection مواجه می شوند. برای رفع این خطا کافیست عبارت no-check-certificate را وارد کنید :

wget https://cdn.realwp.net/wppress-fa.zip --no-check-certificate

دریافت فایل های بزرگ با Wget

اگر دقت کرده باشید در تمامی مراحلی که فایل ها در حال دریافت توسط CMD هستند ، ما نمی توانیم هیچ کاره دیگری انجام دهیم و می بایست منتظر بمانیم تا فایل کاملا دانلود شود. برای جلوگیری از این کار با قرار دادن پارامتر b-  عملیات دریافت فایل ، در Background و پشت صحنه انجام می شود و ما میتوانیم به کارهای خودمان ادامه دهیم :

wget -b https://cdn.realwp.net/wppress-fa.zip --no-check-certificate

اگر وسط دانلود فایل از طریق Wget ، اینترنت قطع شود چه کنیم ؟

اگر نرم افزار های دانلود منجر را دیده باشید قابلیت Resume Download دارن. یعنی اگر اینترنت قطع شد مشکلی در خراب شدن فایل ایجاد نمی شود و بعد از اتصال ، نرم افزار دوباره شروع به ادامه دانلود میکند.
جالب هست که این قابلیت در Wget هم وجود دارد.اگر در مواقعی اینترنت شما قطع شد برای بار دوم پارامتر c- را در Wget وارد کنید تا CMD بفهمد که باید دانلود قبلی را ادامه دهد.

wget -c https://example/very-big-file.zip

کار با فایل فشرده در خط فرمان ویندوز

عموما فایل ها و پکیج های برنامه نویسی وردپرس که ما دریافت می کنیم در قالب فایل های فشرده هست. مانند دانلود وردپرس فارسی که خود یک فایل zip هست.به همین دلیل نیاز به ابزاری داریم که در محیط cli براحتی فایل فشرده را باز کنیم یا از چند پوشه خروجی zip بگیریم.
برای کار با فایل های فشرده و zip در محیط خط فرمان، از ابزار شرکت 7zip استفاده می کنیم.ابتدا از این صفحه پکیج 7zip را برای cmd دریافت کنید.آن را در درایو C ویندوز خود از حالت فشرده خارج کنید.
باز هم به روش بالا می بایست آدرس Path فایل 7z.exe را به متغیر های محیطی ویندوز اضافه کنیم ، آدرس آن معمولا به شکل زیر هست :

C:\7zip

برای اینکه یک فایل Zip را از حالت فشرده خارج کنیم بصورت زیر عمل میکنیم :

F:\Server\xampp\htdocs> 7z x wordpress.zip

در دستور بالا ما فایل wordpress.zip را ار حالت فشرده خارج کرده ، و در پوشه htdocs قرار دادیم.

زیپ کردن (zip) یک پوشه در ویندوز

برای فشرده سازی یک پکیج یا پوشه در خط فرمان ویندوز میتوانید از دستور زیر استفاده کنید :

F:\Server\xampp\htdocs> 7z a backup.zip wordpress/

در مثال بالا ما از پوشه ی wordpress که در مسیر htdocs نرم افزار xampp بوده یک فایل زیپ به نام backup.zip تهیه کردیم.

ویرایش فایل در خط فرمان (CMD) ویندوز با Nano

دستور Nano ، برای ویرایش فایل های متنی مانند txt یا php در Terminal سیستم عامل لینوکس استفاده می شود.برای نصب این پکیج در ویندوز میتوانید از لینک زیر دریافت کنیم.

دانلود پکیج Nano برای خط فرمان ویندوز

فایل را در درایو C خود از حالت فشرده خارج کرده.همانند آموزش های بالا می بایست آدرس Path آن را به متغیر های محیطی ویندوز یا Environment Variables جایگذاری کنید.آدرس آن می بایست به شکل زیر باشد :

C:\nano

فرض کنید میخواهیم نام دیتابیس را در فایل config ، که مربوط به وردپرس هست را تغییر دهیم. ابتدا وارد پوشه مورد نظر در کامپیوتر خود می شویم سپس از دستور nano برای شروع ویرایش فایل استفاده می کنیم :

F:\Server\xampp\htdocs\wordpress> nano wp-config.php

بعد از اعمال این دستور به صفحه ی ویرایش فایل کانفیگ وردپرس در nano وارد می شوید.در این صفحه براحتی تغییرات خود را اعمال میکنیم.

در زیر نوار این پنجره ، یکسری شورت کدهایی برای راهنمایی وجود دارد مانند کپی ، حذف و ……
پس از اتمام کارتان میتوانید کلید Crl+X را بزنید در قسمت بعدی از شما می پرسد آیا مطمئن به ذخیره داده هستید که گزینه Y به معنای yes را می زنید و در نهایت با فشردن کلید Enter فایل ذخیره و به محیط cmd باز میگردین.

آموزش نصب وردپرس در کامیپوتر توسط CMD ویندوز

در آخر به عنوان تمرین برای دانلود وردپرس و آماده سازی نصب آن روی سیستم عامل ویندوز مراحل زیر را براحتی میتوانیم انجام دهیم :

1. ابتدا توسط دستور cd به پوشه هاست محلی localhost در کامپیوتر می رویم.
2. توسط ابزار wget فایل zip را از مخزن وردپرس دریافت کنیم.
3. توسط ابزار 7z فایل زیپ را از حالت فشرده خارج کنیم.
4. فایل های readme.html و license.txt را برای امنیت توسط دستور del حذف میکنیم.
5. فایل wp-config-simple.php را به نام wp-config.php تغییر نام میدهیم توسط دستور ren.
6. فایل wp-config.php را توسط ابزار nano باز میکنیم.سپس نام کاربری DB_USER و نام دیتابیس DB_NAME و رمز عبور پایگاه داده و بقیه موارد رو وارد کرده و سپس فیل را ذخیره میکنیم.

C:\Users\RealWp> cd /d F:\Server\xampp\htdocs
F:\Server\xampp\htdocs> wget https://cdn.realwp.net/wppress-fa.zip --no-check-certificate
F:\Server\xampp\htdocs> 7z x wordpress-fa.zip
F:\Server\xampp\htdocs> del license.txt readme.html
F:\Server\xampp\htdocs> ren wp-config-simple.php wp-config.php
F:\Server\xampp\htdocs> nano wp-config.php

حال نوبت به آن می رسد که کار با بانک اطلاعاتی و php را در خط فرمان ویندوز آغاز کنیم.پیشنهاد میکنم مطلب زیر را حتما بخوانید :

حتما بخوانید : 5 قابلیت اصلی نرم افزار لوکال هاست که برای نصب وردپرس باید فعال شود ؟

پیشنهاد میکنیم این مقالات را هم بخوانید

5 قابلیت اصلی نرم افزار لوکال هاست که برای نصب وردپرس باید فعال شود ؟

گرویتی فرم و نحوه ایجاد فرم های داینامیک در طراحی اپلیکیشن موبایل یا SPA بر بستر وردپرس

ایجکس (Ajax) در وردپرس و اشتباهات مرگباری که توسعه دهنده وردپرس در قالب انجام می دهد؟

سرعت پایین وردپرس به دلیل استفاده مستقیم از WP_Query در قالب است !